Aan de slag met de ZZP-wet DBA?

De stemming over de wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (wet DBA) is voorzien op 26 januari. In de huidige vorm heeft de wet een grote impact op de inzet van ZZP’ers. Welke voorbereidingen moet ik als organisatie treffen? En wat kan of moet ik doen als de wet wordt aangenomen?

Voortgang
Afgelopen dinsdag heeft een commissie van de Eerste Kamer de wet DBA besproken. Op de agenda stond het door Wiebes ingediende transitieplan en de eis van De Graaf om alsnog te reageren op het IBO rapport. De commissie stelt voor om de wet op 19 januari 2016 plenair te bespreken. De stemming is voorzien op 26 januari 2016. Als de wet wordt aangenomen, geldt de nieuwe werkwijze vanaf 1 januari 2017.

Haalt de ZZP-wet het?
Gezien de reacties is het de vraag of de wet het gaat halen. Wiebes zet alles op alles maar de senatoren twijfelen. Ten eerste omdat de wet (wellicht) geen integrale/goede oplossing is voor de bredere ontwikkelingen op arbeidsmarkt (zie o.a. rapport IBO). Ten tweede omdat wordt getwijfeld aan de nut en noodzaak. Kan de belastingdienst echt beter handhaven? Is het wel wenselijk om alle ZZP’ers / organisaties hiermee op te zadelen? En tot slot met hoeveel extra administratieve lasten en implementatiekosten zadelen wij het bedrijfsleven op? Het is een dubbeltje op zijn kant. Het woord is aan de Eerste Kamer.

Impact wet DBA
Met de wet DBA wordt de kans op naheffingen, boetes en claims op een vast dienstverband door ZZP’ers groter. Vooral organisaties die ZZP’ers onder leiding en toezicht inzetten op “normale” functies en/of bedrijven die opereren in de tuinbouw, bouw of vervoerswereld moeten moeten opletten. Wiebes maakt het voor de belastingdienst gemakkelijker om te handhaven en legt meer verantwoordelijkheid/ aansprakelijkheid bij de organisaties die ZZP’ers inzetten. De kans op naheffingen gaat ook in een bredere zin omhoog omdat de politieke en vakbonden aandacht hebben voor dit onderwerp en meer fte gaat inzetten voor handhaving. Praktisch gezien wordt er afscheid genomen van de VAR. In de plaats daarvan kunnen organisaties de door de belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten inregelen.

Aan de slag met de ZZP-wet DBA?
Wat kan of moet ik doen als organisatie die ZZP’ers inzet? Welke keuzes maak ik? Organisaties reageren tot op heden zeer verschillend:

Voorbereiden; risico-inventarisatie, impactanalyse en vooraf beleidskeuzes maken
Voorbereiden nieuw beleid; geen ZZP’ers meer inzetten op bepaalde werkzaamheden
Voorbereiden en alvast inregelen van modelovereenkomsten
Aanvechten; samen met werkgeversorganisaties en/of belangenorganisaties proberen de stemming nog te beïnvloeden
Informeren interne organisatie (CFO/Directie)
Volgen van andere organisaties, eerst kijken wat er gebeurd
Afwachten, wordt de wet aangenomen?
Geen reactie, onbewust of bewust het risico accepteren

Ad 2: Er zijn bedrijven die serieus overwegen om geen ZZP’ers meer in te zetten als de wet wordt aangenomen. Zij achten het risico te groot.

Wel of niet anticiperen?
Organisaties reageren zeer verschillend omdat hun context anders is. Onderstaande aspecten beïnvloeden de keuzes die organisaties (nu) maken:

Horizontaal toezicht / ruling van de belastingdienst ingeregeld
De wijze waarop ZZP’ers worden ingezet, het risicoprofiel. Het belangrijkste criterium is of ZZP’ers worden ingezet op bestaande functies en/of werken onder leiding en toezicht.
Het aantal ingezette ZZP’ers (volume)
Claims/boetes/naheffingen of waarschuwingen in het verleden
Impact van naheffingen, claims en boetes op het bedrijfsresultaat
De mate waarin een organisatie risicomijdend is
Het “type” ZZP’ers dat wordt ingezet
Kans op controle / sector waarin organisatie opereert (bijvoorbeeld Rijksoverheid versus Bouw)
InleenVolwassenheid van de organisatie
De omgeving van een organisatie
Lopende projecten/veranderingen in een organisatie (druk op organisatie)

Stappenplan implementatie wet DBA
Alle organisaties doorlopen (min of meer) de volgende stappen/fasen t.a.v. de wet DBA. Labor Redimo ondersteunt organisaties daarbij.

Bewustwording, wat betekent de wet voor mijn organisatie?
Informeren directie, Finance & Control, Juridische Zaken, Inkoop en Hr over de wet
1. Middels een brief, overleg en/of adviesaanvraag
2. Beschrijven van de mogelijke impact (hoog niveau)
3. Informeren business/de lijn over de wet (hoog niveau)

Go/no go

Uitgebreide inventarisatie & analyse
1. Aantal ZZP’ers, risico per ZZP doelgroep
2. Aantal doorgeleende ZZP
3. Huidige ZZP-contractvoorwaarden (incl. die brokers/doorlenende bureaus toepassen)
4. Risico’s (kans/effect)
Maken van beleidskeuzes (zie reactie van organisaties)

Go/no go

Uitwerken maatregelen
1. Impactanalyse operationeel
2. Maatregelen uitwerken
3. Besluitvorming (budget)
Voorbereiden implementatie
Implementeren maatregelen
1. Aanpassen voorwaarden / opstellen modelovereenkomsten
2. Goedkeuring van de modelovereenkomst aanvragen bij belastingdienst
3. Aanpassen proces/systeeminrichting
4. Ruling / horizontaal toezicht regelen
5. Communicatie beleid (intern/extern)
6. Et cetera

Tip t.a.v. de wet DBA
Organisaties die (veel) ZZP’ers inzetten, adviseren wij om in elk geval:

De CFO (directie) te informeren
De toegepaste ZZP-contractvoorwaarden te reviewen (ook die derden toepassen in de keten)
Contracten met doorlenende bureaus, brokers en MSP’ers te reviewen.

Ook als de wet DBA niet wordt aangenomen, is het goed om zeker te stellen dat het contractueel goed is geregeld. Laat de contracten reviewen door praktische en ervaren juristen (fiscaal, arbeidsrechtelijk en overeenkomstenrecht). Als je de contractvoorwaarden onder de loep neemt, neem dan gelijk de WAS/WWZ mee. Lees meer hierover in deze column: Ik loop geen enkel inleenrisico Toch?!.

Zoek je ondersteuning bij een inventarisatie en analyse van jouw ZZP-bestand? Of wil je de ZZP-contracten laten reviewen? Wij nemen graag de tijd voor een goed gesprek; per telefoon, e-mail of rond de tafel. Noteer hier je gegevens en liefst ook het gespreksonderwerp, dan reageren we direct.

Aan de slag met de ZZP-wet DBA?