Wordt voetbal ons ijkpunt? Wervingstrategieën en speelwijzen naderen elkaar steeds meer. We praten over spelverdeling tussen vast en flex. Over capaciteit en prestaties. Over het selecteren van de beste invallers. Over de perfecte opstelling. En of die wel haalbaar is. We gingen op onderzoek uit…

Als rechtgeaarde blauwvinger* brengen deze vragen mij bij de plaatselijke voetbaltrots en mijn favoriete club PEC Zwolle. Na jaren in de middenmoot van de Jupiler League te hebben gebivakkeerd, volgde na het kampioenschap in 2012 promotie naar de eredivisie. Om te kunnen overleven tussen veelal rijkere clubs in de eredivisie, werd met het beperkte budget een aantal nieuwe spelers gekocht én een paar spelers gehuurd. Spelers die bij andere grotere (buitenlandse) clubs op de bank zaten, konden bij PEC Zwolle van meerwaarde zijn. Samen met de reeds aanwezige vaste, hier en daar zelf opgeleide kern, werd mede door de inbreng van gehuurde spelers een keurige 11e plaats behaald. Ook in de daaropvolgende seizoenen bleek dit een succesformule. Het absolute hoogtepunt in de historie van PEC Zwolle was de winst van de KNVB beker tegen AJAX in de Kuip het afgelopen seizoen.
Ook dit seizoen draait PEC Zwolle boven verwachting. Met een verhoudingsgewijs beperkt budget lukt het PEC Zwolle dus al een aantal seizoen om goed mee te draaien. Door creatief te handelen in een dynamische arbeidsmarkt waar de regionale concurrentie (Heracles, FC Twente, Go Ahead Eagles) groot is, het economisch tij weerbarstig en de emotie altijd op de loer ligt. Continu de afweging kopen/verkopen, huren of zelf opleiden. Een werkveld waar het soms lastig manoeuvreren is en de lange termijn soms moeilijk te plannen. Met een lage begroting en de concurrentie van rijkere clubs maakt PEC de strategische keuze om een grote vaste kern van spelers aan zich te binden en daarnaast steeds meer de nadruk te leggen op het zelf opleiden van spelers. Verder wordt er elk seizoen een aantal spelers gehuurd. Veelal zijn dit de toppers (dit seizoen de keeper en de spits) die bij PEC Zwolle niet in het salarishuis passen. Deze keuzes leiden in Zwolle tot een heldere verhouding vast en flex.

Balans
Net zoals PEC Zwolle probeert elke organisatie de juiste balans te vinden tussen de vaste kern en de flexibele schil. Veel organisaties zijn door de huidige economische realiteit gedwongen tot innoveren, flexibiliseren en veranderen. Organisaties moeten mee bewegen met de golven van de conjunctuur en de grillen van de klant. Inspringen op steeds snellere technologische ontwikkelingen en een verdere globaliserende en concurrerende markt. Om binnen deze dynamiek tot succes te komen moeten personeelsbestanden op- en afgeschakeld kunnen worden. Zowel kwalitatief als kwantitatief.
Het leidt tot vergelijkbare keuzes als bij PEC Zwolle. Wil ik een solide kern van vaste mensen met langdurige dienstverbanden? Degelijke verdedigers die de bedrijf kritische posities bezetten en de pijlers zijn waar de organisatie op leunt. Of wil ik juist meer creatieve middenvelders in mijn vaste kern die zorgen voor innovatie en ontwikkeling? Linkspoten die op lange termijn de concurrentiepositie van het bedrijf versterken, maar gewilde spelers zijn voor de concurrentie. En huren we specifieke niet aanwezige expertise in? Die (te) dure spits die niet in het salarishuis past. Of proberen we deze kennis te verkrijgen door mensen zelf op te leiden? De jeugdspeler die klaar wordt gestoomd voor het grote werk.

Het zijn allemaal keuze die uiteindelijk bepalen hoe de verhouding vast en flex in een organisatie er uit komt te zien. Er is dus geen blauwdruk van de ideale omvang van de flexibele schil. Elke organisatie moet daar haar eigen keuze in maken. Het blijft maatwerk, maar wel met hetzelfde doel. Meespelen in de markt en meedoen om de prijzen.
Komende zondag** doen “wij” weer mee om de prijzen. Voor de 2e achtereenvolgende keer in de bekerfinale. Ik hoop op hetzelfde scenario als vorig jaar. Ik was er toen bij in De Kuip. Mijn best bestede € 40 van 2014. In een zinderende wedstrijd werd Ajax met 5-1 verslagen. Eén van de uitblinkers kwam uit de flexibele schil. Guyon Fernandez , gehuurd van Feyenoord maakte 2 doelpunten.

* Geuzennaam voor inwoners van Zwolle.
** Inmiddels is duidelijk dat PEC Zwolle helaas de beker niet heeft gewonnen.