Handhaving van de Wet DBA is uitgesteld tot 2018. Maar wacht liever tot (minimaal) 2019, stelt Corné van der Linde (Labor Redimo). Dan hebben we tenminste tijd om een integrale oplossing voor de arbeidsmarkt te verzinnen.
Op 18 november 2016 haalden ongeveer een miljoen zelfstandigen en duizenden opdrachtgevers opgelucht adem. Staatssecretaris Wiebes greep toen in bij de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties, kortweg DBA genoemd. Hij stelde handhaving van die wet, sinds 1 mei dat jaar van kracht, uit tot (in elk geval) 1 januari 2018.
Een slim besluit, want de invoering van de wet had tot een waar bloedbad op de arbeidsmarkt geleid. Vanaf de inwerkingtreding ervan verloren 46.000 ZZP’ers opdrachten. Duizenden kregen een tijdelijk contract bij de opdrachtgever of bij een bemiddelings- of payrollbureau. Andere contracten werden opgezegd. De impact was aanzienlijk, en dat terwijl opdrachtgevers nog maar net waren begonnen de wet te implementeren. De meeste waren nog in gesprek met juristen of wachtten bewust op best practices uit de markt.
Voor sommige voortvarende opdrachtgevers kwam Wiebes’ ingreep te laat. Zij hadden al maatregelen genomen tegen ZZP’ers, vaak – achteraf – tot hun spijt. De zelfstandigen van wie zij afscheid hadden genomen, waren in dienst gegaan bij een bureau of alweer elders aan het werk, bijvoorbeeld bij de concurrent die nog geen DBA-maatregelen had getroffen.
Andere opdrachtgevers konden nog wél net op tijd hun voorgenomen ZZP-maatregelen – deels – in de ijskast zetten. Maar ook voor hen komt 2018 met rasse schreden dichterbij. En het is niet te verwachten dat vóór die tijd veel meer duidelijk is. Hoe langer de kabinetsformatie op zich laat wachten, hoe meer de onrust zal toenemen. Opdrachtgevers hebben enkele maanden nodig om maatregelen te implementeren. Als de Belastingdienst of het (komende) kabinet de definitie van een arbeidsrelatie voor oktober dit jaar niet duidelijk maakt, ontstaat zeer waarschijnlijk daarna een nieuw DBA-bloedbad.
In de huidige kabinetsformatie schijnt het te gaan om ideeën als beperking van de ondernemersfaciliteiten en/of de koppeling van de zelfstandigenaftrek aan verplichte verzekeringsproducten. Die voorstellen bieden geen antwoord op de onduidelijkheid rondom de beoordeling van wat een arbeidsrelatie is, en wat niet. Een meer fundamentele aanpassing van het arbeidsrecht is daarom nodig.
Integrale oplossing voor iedereen op de arbeidsmarkt
Zo’n aanpassing doe je echter niet van vandaag op morgen. Dat ‘tik je niet even af’ in de formatie. Nee, een fundamentele aanpassing vergt een lange voorbereiding en serieus debat. Met de hele samenleving. Kortom: reken er maar niet op dat er voor 1 oktober meer duidelijk is op dit terrein.
Daar komt bij dat het kabinet 100 miljoen euro had begroot aan besparingen op de ondernemersfaciliteiten, door de aanpak van schijnconstructies. Maar die 100 miljoen zijn op de huidige rijksbegroting niet echt een issue meer, dankzij de opleving van de economie.
Alles bij elkaar wil ik het kabinet dan ook aanraden handhaving van de Wet DBA nog eens 2 jaar uit te stellen. Zo voorkom je een nieuw bloedbad op de arbeidsmarkt, en creëer je als overheid voor jezelf tijd om nieuwe wetten te bedenken en uit te werken. Daarmee voorkom je onrust en kun je tegelijkertijd werken aan een goede, integrale oplossing voor iedereen op de arbeidsmarkt. De BV Nederland verdient dat.
Labor Forum, kennisplatform voor HR/inkoop/recruitment professionals
Labor Forum is een goed moment om kennis op te doen en te delen. De belangrijkste thema’s zijn de inhuur en integrale werving van personeel. We organiseren vier sessies per jaar. De presentaties en rapporten worden gedeeld via een online portal voor de leden. Lees meer…
Beste Corné, ik ben het niet met je eens. De huidige onduidelijkheid laten voortduren tot 2019 is het slechtste advies dat ik gehoord heb. De huidige situatie is te vergelijken met de toegestane 100 km/ uur op de A2 Amsterdam- Utrecht. Ook als je 160 rijdt krijg je geen bekeuring alleen als je het heel bont maakt 200??! loop je wellicht een risico. Dit kan toch niet waar zijn? De VAR is afgeschaft omdat de Belastingdienst niet de capaciteit had te controleren, nu wordt er ook niet gecontroleerd, maar weet niemand waar hij aan toe is. Een deel van onze klanten wil geen ZZP-ers meer, een deel wil alleen via een tussenkomst model waarbij BouwGenius risico’s moet dragen waar wij geen invloed op hebben, een deel wil het oude systeem hanteren, maar dat bestaat niet meer. Kortom enorme onrust.
Mijn advies zou zijn terug naar de VAR. Vervolgens jouw advies de integrale arbeidsmarkt hervormen en dan wetgeving invoeren en handhaven.
De VAR was eigenlijk een vrijbriefje om 160 te mogen rijden in de bebouwde kom. Het probleem is hopeloos verouderde wetgeving. Deze wetgeving moet eerst ge-update worden. De overheid had eerst goed moeten nadenken, de wetgeving moeten aanpassen en de VAR dan pas moeten afschaffen. Nu de VAR er niet meer is, is het politiek gezien onhaalbaar -denk ik- om de VAR weer te her-introduceren. Derhalve pleit ik voor uitstel van handhaving tot en met 2019. Niet ideaal.
Het is schandalig hoe de overheid omgaat met de belangen van ca. 1 mln ZZP’ers en duizenden opdrachtgevers.